ویتامین ب12 چیست؟ عوارض کمبود ویتامین ب 12
همه چیز درباره ویتامین ب 12
ویتامین ب 12 چیست؟
ویتامین ب 12 از سری هشتگانه ویتامین های ب است که در آب محلول هستند یعنی این ویتامین ها در جریان خون وجود دارند و مقدار زیادی آن، از طریق ادرار از بدن دفع می شود.
ویتامین ب 12 حداکثر 4 سال در بدن باقی می ماند و شما می توانید با مصرف انواع گوشت و ماهی یا قرص های مکمل ویتامین ب 12، آن را تامین کنید. همان طور که گفته شد این ویتامین در بدن نقش بسیار ضروری دارد که در ادامه این مقاله به همه آن ها اشاره می شود.
نقش ویتامین ب 12 در بدن
ویتامین ب 12 با داشتن فرمول مولکولی C₆₃H₈₈CoN₁₄O₁₄P در خون انسان موجود است.
این ویتامین با شرکت در تکثیر سلول ها، انسان را کم خونی مفرط نجات می دهد، به طوری که زندگی بدون وجود این ویتامین غیرممکن است. ویتامین ب 12 مانند فولیک اسید، به همانند سازی ژن های دی ان ای در سلول ها کمک می کند. همچنین در تکثیر سلول های بافت عصبی، دستگاه و مغز استخوان نقش دارد.
این ویتامین در ساخت سلول های قرمز خون نقش دارد. در انسان بیش از 99 درصد سلول های خون را گویچه های قرمز یا همان گلبول های قرمز تشکیل می دهند و به خون ظاهری قرمز رنگ می دهند.
نقش اصلی گلبول های قرمز انتقال گاز های تنفسی، مانند اکسیژن از شش ها به سلول ها و کربن دی اکسید از سلول ها به شش ها است.عمر متوسط هر گلبول قرمز حدودا 120 روز است پس در نتیجه روزانه حدود 1 درصد از گلبول های قرمز تخریب می شوند.
این تخریب در کبد و طحال صورت می گیرد و آهن آزاد شده ی آن یا در کبد ذخیره می شود یا به همراه خون به مغز استخوان منتقل می شود تا در آن جا دوباره در ساخت گلبول های قرمز مورد استفاده قرار بگیرد. این تکثیر بدون وجود ویتامین ب 12 امکان پذیر نیست و در نتیجه تولید نشدن گویچه های قرمز بدن دچار کم خونی یا آنمی می شود.
خواص ویتامین B12 و نقش آن در سلامت بدن
• پیشگیری و درمان کم خونی یا آنمی
• کمک به رشد کودکان و افزایش مقاومت بدن
• تقویت قلب
• درمان بیماری هایی مانند : آسم – افسردگی – سردرد های میگرنی – نازایی
• ویتامین 12B و فولیک اسید از مهم ترین عوامل در تشکیل لوله عصبی جنین و پیشگیری از نقایص مادرزادی جنین هستند.
• به تراکم مغز استخوان کمک می کند و همچنین استخوان را از هم متراکم می کند و از شکستی یا پوکی استخوان ها جلوگیری می کند.
• در تکثیر سلول های بافت عصبی موثر است به همین دلیل برای سلامت اعصاب مفید است و به تقویت حافظه – تعادل و تمرکز کمک میکند.
• در بهبود بعضی بیماری ها مانند بیماری های خونی و صدمات مغزی موثر است.
• ویتامین 12B با سرعت بخشیدن در فرآیند های متابولیک بدن و افزایش سوخت و ساز، انرژی بدن را بالا می برد و به لاغری کمک میکند.
• با وجود این ویتامین چربی ها، پروتئین ها و مواد نشاسته ای یا همان کربوهیدرات ها بهتر جذب می شوند.
• ماده ی ضروری در تولید رنا و دنا است.
• جزو کوآنزیم های بدن محسوب می شود و با کمک به آنزیم های خاص در سلول ها سوخت ساز را هدایت می کند و در کنترل چربی ها و کربوهیدرات ها نقش دارد.
• موجب نشاط و شادابی می شود.
کمبود ویتامین ب 12 چه مشکلاتی در بردارد؟
همانطور که گفته شد ویتامین ب 12 از ضروری ترین ویتامین های بدن است که کمبود آن مشکلات جدی را در بر دارد که می تواند کل بدن را درگیر کند.
این مشکلات شامل مواردی از جمله : کم خونی به نام پرنیشیوز، خستگی، افسردگی و جنون می شود . همچنین بیماری های جدی تری را هم در بر دارد. یکی دیگر از آسیب های جبران ناپذیر این کمبود آسیب رسیدن به مغز و سیستم اعصاب مرکزی به صورت دائمی است.
در ادامه به دیگر عوارض کمبود ویتامین ب 12 در بدن میپردازیم:
کیفیت پوست را کاهش می دهد
کمبود این ویتامین مشکلات زیادی را برای پوست به همراه دارد. اگر زمانی متوجه شدید که پوست شما دیگر شادابی قدیم را ندارد می توانید به کمبود این ویتامین شک کنید.
اضطراب به همراه دارد
کمبود این ویتامین از آن جهت باعث اضطراب و در مواردی افسردگی می شود که در سنتز مواد شیمیایی مغز دخیل است. این سنتز در تنظیم خلق و خوی افراد بسیار موثر است.
دوبینی
کمبود ویتامین ب 12 در مرور زمان به بینایی صدمات شدیدی را وارد میکند. تار دیدن یا دوبینی یا حتی حساسیت به نور آفتاب از عوارض آن است که با گذشت زمان نابینایی را به همراه دارد.
خستگی
از آنجایی که ب 12 در سوخت ساز بدن نقش دارد کمبود آن منجر به کاهش سوخت و ساز بدن می شود در نتیجه انرژی لازم برای فعالیت های روزانه ی بدن تولید نمی شود و شما در طول روز خسته و کسل خواهید بود.
کم خونی و خستگی های ناشی از آن
یکی دیگر از مواردی که احساس خستگی را در بدن به وجود می آورد کم خونی است. زیرا تمام تبادلات گازی از طریق خون و توسط هموگلوبین های گلبول های قرمز اتفاق می افتد با کمبود آهن در بدن هموگلوبین های کمتری تولید می شود در نتیجه تبادلات تنفسی بسیار کندتر از حالت معمولی اتفاق می افتد.
همین کاهش اکسیژن و افزایش کربن دی اکسید در بافت ها باعث کاهش فعالیت سلول ها و به خواب رفتن بعضی از آن ها می شود و خواب آلودگی و خستگی را برای فرد به ارمغان می آورد. درست مثل موقعی که فردی دچار گاز گرفتگی می شود و کم کم به خواب فرو می رود.
برخلاف تصور اغلب افراد در حادثه گاز گرفتگی فرد خفه نمی شود بلکه با ورود بیش از اندازه کربن دی اکسید یا کربن مونو کسید به خون، سلول ها نمی توانند تنفس کنند و به فعالیت خود ادامه دهند، در اصل سلول ها خفه می شوند و در پی مرگ تدریجی بدن از کار می افتد.
چاقی
همان طور که در قبل خواندید کاهش مقادیر ویتامین ب 12 در بدن، سرعت سوخت و ساز را کاهش می دهد، حال در نتیجه اتفاقی که برای بدن رخ می دهد ذخیره ی بیش از حد تری گلیسیرید ها و کربوهیدرات ها به صورت چربی است و منجر به چاقی در افراد می شود.
مشکلات حافظه
کمبود ویتامین ب 12 در بدن احتمال مشکلاتی مانند آلزایمر یا زوال عقل را بالا می برد. شما ممکن است کار های روزمره ی خود را سخت تر انجام دهید یا سردرگم شوید که آیا کار مورد نظر را انجام داده اید یا نه ؟
ناباروری و سقط های مکرر
در ادامه ی همه ی مشکلات ناشی از کمبود ب 12 می توان گفت احتمال رخ دادن این مشکل بسیار کمتر است اما در صورت اتفاق می تواند از بدترین و ناراحت کننده ترین موارد باشد. سطح پایین ویتامین ب 12 باعث تغییراتی در تخمک گذاری می شود و منجر به سقط های مکرر و یا ناباروری می شود.
علائم و نشانه های کمبود ویتامین ب 12
• احساس خستگی
• احساس سوزن سوزن شدن